महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजना : महाराष्ट्र राज्यातील बहुतांश युवक/युवती सुशिक्षित आहेत परंतु त्यांना त्यांच्या शिक्षणानुसार तसेच आवडीनुसार राज्यात रोजगार उपलब्ध नाहीत. शिक्षण पूर्ण झाल्यावर त्यांच्या खांद्यावर स्वतःला तसेच आपल्या कुटुंबाला सांभाळण्याची मोठी जबादारी असते त्यामुळे युवक/युवतींना रोजगारासाठी आपल्या घरापासून दूर शहरात तसेच दुसऱ्या राज्यात जावे लागते त्यामुळे मोठ्या प्रकरणात नागरिकांचे एका राज्यातून दुसऱ्या राज्यात स्थलांतरण होते.
युवकांना/युवतींना राज्यात त्यांच्या शिक्षणानुसार तसेच आवडीनुसार रोजगार उपलब्ध नसल्या कारणामुळे बहुतांश नागरिक स्वतःचा एखादा उद्योग सुरु करण्यासाठी उत्सुक असतात परंतु त्यांच्याजवळ उद्योगाशी संबंधित कुठल्याच प्रकारचे कौशल्य प्रशिक्षण त्यांच्याजवळ उपलब्ध नसल्याकारणामुळे त्यांना स्वतःचा उद्योग सुरु करता येत नाही त्यामुळे ते उद्योगाशी संबंधित एखादे कौशल्य प्रशिक्षण मिळवण्यासाठी प्रयन्त करतात परंतु एखाद्या उद्योगाशी संबंधित कौशल्य प्रशिक्षण मिळवण्यासाठी प्रशिक्षण शुल्क जास्त असल्यामुळे तसेच त्यांची आर्थिक परिस्थिती कमकुवत असल्यामुळे त्यांना कौशल्य प्रशिक्षण शुल्क भरणे शक्य नसते त्यामुळे राज्यातील युवक/युवतींच्या या सर्व समस्यांचा विचार करून महाराष्ट्र शासनाच्या महाज्योती या स्वायत्त्व संस्थेमार्फत इतर मागासवर्गीय,विमुक्त जाती व भटक्या जमाती तसेच विशेष मागास प्रवर्गातील 18 ते 45 वयोगटातील तसेच नॉनक्रिमिलेअर गटातील युवक युवतींना निवासी व अनिवासी स्वरूपाचे विविध क्षेत्रातील मोफत कौशल्य विकास प्रशिक्षण देण्याच्या उद्देशाने राज्यात महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजना राबविण्याचा निर्णय घेतला.
या योजनेअंतर्गत महाराष्ट्रातील इतर मागासवर्गीय, विमुक्त जाती व भटक्या जमाती तसेच विशेष मागास प्रवर्गातील बेरोजगार युवक युवतींना नामवंत प्रशिक्षण संस्थांमधून विविध टेक्निकल तसेच नॉन टेक्निकल कोर्सेस चे प्रशिक्षण देण्यात येते.
महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजनेअंतर्गत प्रशिक्षण यशस्विरीत्या पूर्ण करणाऱ्या युवक युवतींना रोजगाराच्या विविध संधी उपलब्ध करून देण्यात येतात तसेच स्वतःचा उद्योग सुरु करण्यासाठी बँक तसेच वित्त संस्थांमार्फत कमी व्याजदराने कर्ज उपलब्ध करून देण्यासाठी सहाय्य केले जाते जेणेकरून युवक/युवती स्वतःचा एखादा उद्योग सुरु करू शकतील व राज्यातील बेरोजगार नागरिकांना रोजगाराच्या नवीन संधी उपलब्ध करू शकतील जेणेकरून त्यांना रोजगारासाठी स्वतःच्या घरापासून दूर शहरात तसेच दुसऱ्या राज्यात जाण्याची गरज लागणार नाही.
या योजनेचा मुख्य उद्देश मागास प्रवर्गातील युवक युवतींना निवासी व अनिवासी स्वरूपाचे विविध क्षेत्रातील मोफत कौशल्य विकास प्रशिक्षण देणे जेणेकरून प्रशिक्षण पूर्ण करून ते स्वतःचा उद्योग सुरु करू शकतील.
या योजनेमुळे राज्यात नवीन उद्योग सुरु झाल्यामुळे राज्याचा औद्योगिक विकास होईल व राज्यातील बेरोजगारी कमी होण्यास मदत होईल.
| योजनेचे नाव | महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजना |
| विभाग | रोजगार विभाग |
| राज्य | महाराष्ट्र |
| लाभार्थी | राज्यातील सुशिक्षित युवक/युवती |
| लाभ | मोफत कौशल्य विकास प्रशिक्षण उपलब्ध करून दिले जाते. |
| उद्देश | राज्यातील सुशिक्षित बेरोजगार युवक/युवतींना स्वतःच उद्योग सुरु करण्यासाठी सहाय्य करणे |
| अर्ज करण्याची पद्धत | ऑनलाईन |
महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजनेचे उद्दिष्ट
- महाराष्ट्र राज्यातील इतर मागासवर्गीय, विमुक्त जाती व भटक्या जमाती तसेच विशेष मागास प्रवर्गातील 18 ते 45 वयोगटातील तसेच नॉनक्रिमिलेअर गटातील युवक युवतींना निवासी व अनिवासी स्वरूपाचे विविध क्षेत्रातील मोफत कौशल्य विकास प्रशिक्षण देण्याच्या उद्देशाने राज्यात महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजना सुरु करण्याचा महत्वपूर्ण निर्णय घेतला गेला आहे.
- या योजनेअंतर्गत राज्यात नवीन उद्योग सुरु करून नागरिकांना रोजगाराच्या नवीन संधी उपलब्ध करून देणे.
- राज्यातील बेरोजगारी कमी करणे.
- राज्यात नवीन उद्योग सुरु करून राज्याचा औद्योगिक विकास करणे.
- राज्यातील युवक/युवतींना स्वावलंबी बनविणे
- युवकांना स्वतःच्या पायावर उभे करणे.
- राज्यातील सुशिक्षित बेरोजगार युवकांचे भविष्य उज्वल बनविणे.
योजनेचे वैशिष्ट्य:
- महाराष्ट्र शासनाच्या महाज्योती नागपूर या स्वायत्त्व संस्थेमार्फत या योजनेची सुरुवात करण्यात आली आहे.
- महाराष्ट्र राज्यातील इतर मागासवर्गीय, विमुक्त जाती व भटक्या जमाती तसेच विशेष मागास प्रवर्गातील 18 ते 45 वयोगटातील तसेच नॉनक्रिमिलेअर गटातील युवक युवतींना निवासी व अनिवासी स्वरूपाचे विविध क्षेत्रातील मोफत कौशल्य विकास प्रशिक्षण देण्याच्या उद्देशाने सुरु करण्यात आलेली एक महत्वाची अशी एक योजना आहे.
- या योजनेत युवक तसेच युवती देखील अर्ज करून कौशल प्रशिक्षण मिळवू शकतात.
- या योजनेअंतर्गत ग्रामीण तसेच शहरी भागातील युवक युवतींना सहभागी केले गेले आहे.
प्रशिक्षण योजनेचे लाभार्थी:
- महाराष्ट्र राज्यातील इतर मागासवर्गीय,विमुक्त जाती व भटक्या जमाती तसेच विशेष मागास प्रवर्गातील 18 ते 45 वयोगटातील तसेच नॉनक्रिमिलेअर गटातील आर्थिक दृष्ट्या गरीब कुटुंबातील युवक/युवती महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजनेचा लाभ मिळवण्यासाठी पात्र आहेत.
योजनेचा फायदा:
- महाराष्ट्र राज्यातील इतर मागासवर्गीय, विमुक्त जाती व भटक्या जमाती तसेच विशेष मागास प्रवर्गातील 18 ते 45 वयोगटातील तसेच नॉनक्रिमिलेअर गटातील युवक युवतींना निवासी व अनिवासी स्वरूपाचे विविध क्षेत्रातील मोफत कौशल्य विकास प्रशिक्षण दिले जाते.
- मुफ्त प्रशिक्षण: प्रशिक्षण शुल्क पूर्णपणे शासनाद्वारे वहन केले जाते.
- प्रशिक्षण भत्ता: प्रशिक्षणार्थ्यांना दर महिन्याला 1000/- रुपयांपर्यंत भत्ता दिला जातो.
- राहण्याची व्यवस्था: प्रशिक्षणार्थ्यांना निवासस्थानाची सुविधा उपलब्ध करून दिली जाते.
- रोजगार: प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यावर रोजगार मिळवण्यास मदत केली जाते.
योजनेअंतर्गत राबविण्यात येणारे कौशल्य विकास प्रशिक्षण कार्यक्रम:
महाज्योती मार्फत राबविण्यात येणारे कौशल्य विकास प्रशिक्षण कार्यक्रम खालीलप्रमाणे आहेत.
| Sr No. | Name of Courses | Educational Criteria | Age | Duration in Hrs |
| 1 | EMS Technician | 12th | 18 to 45 | 400 |
| 2 | Technical Support Engineer | 12th | 18 to 45 | 400 |
| 3 | Retail Sales Associate | 10th | 18 to 45 | 250 |
| 4 | Inventory Clerk | 12th | 18 to 45 | 280 |
| 5 | Machine Operator-Plastic Processing (MO-PP) | 8th | 18 to 45 | 960 |
| 6 | Machine Operator-Injection Moulding (MO-IM) | 8th | 18 to 45 | 960 |
| 7 | Machine Operator-Tool Room (MO-TR) | 10th/ITI/Diploma | 18 to 45 | 960 |
| 8 | Machine Operator & Programmer- (CNC Lathe) | 10th/ITI/Diploma | 18 to 45 | 960 |
| 9 | Machine Operator & Programmer- (CNC Miling) | 10th/ITI/Diploma | 18 to 45 | 960 |
| 10 | Maintenance Of Machinery – Technician | 10th/ITI/Diploma | 18 to 45 | 960 |
| 11 | General Duty Assistant | 10th | 18 to 45 | 420 |
| 12 | Emergency Medical Technician | 12th | 18 to 45 | 360 |
| 13 | Home Health Aid | 10th | 18 to 45 | 360 |
| 14 | Warehouse Supervisor | Any Diploma | 18 to 45 | 240 |
| 15 | CRM Domestic Voice | 10th | 18 to 45 | 400 |
| 16 | Web Developer | 12th | 18 to 45 | 400 |
निवासी प्रशिक्षण कार्यक्रमात खालीलप्रमाणे दिले जाणारा पोटभर नाष्टा-भोजन:
- सकाळचा नाष्टा व चहा
- दुपारचे भोजन
- दुपारचा चहा
- रात्रीचे भोजन
योजनेसाठी आवश्यक पात्रता:
- अर्जदार नागरिक हा महाराष्ट्र राज्याचा मूळ रहिवाशी असणे आवश्यक आहे.
योजनेच्या अटी व शर्ती:
- फक्त महाराष्ट्र राज्यातील युवक/युवतींनाच महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजनेचा लाभ दिला जाईल.
- महाराष्ट्र राज्याच्या बाहेरील नागरिकांना या योजनेचा लाभ दिला जाणार नाही.
- अर्जदार व्यक्ती ही इतर मागासवर्ग, विमुक्त जाती व भटक्या जमाती, विशेष मागास प्रवर्ग गटातील असणे आवश्यक आहे.
- खुल्या वर्गातील नागरिकांना या योजनेचा लाभ दिला जाणार नाही.
- अर्जदार व्यक्ती ही नॉन क्रिमीलेअर गटातील असणे आवश्यक आहे.
- अर्जदाराकडे नॉन क्रिमीलेअर सर्टिफिकेट असणे आवश्यक आहे.
- अर्जदार व्यक्तीने कौशल्य विकास प्रशिक्षण अभ्यासक्रमासाठी आवश्यक शैक्षणिक पात्रता धारण केलेली असावी.
- अर्जदार व्यक्तीची राज्यात कोणत्याही ठिकाणी रोजगार करण्याची तीव्र इच्छा असावी.
- अर्जदार व्यक्तीचे वय 18 वर्ष ते 45 वर्ष दरम्यान असावे.
- 18 वर्षाखालील तसेच 45 वर्षाच्या वरील नागरिकांना या योजनेचा लाभ दिला जाणार नाही.
- अर्जदार व्यक्तीने या पूर्वी केंद्र किंवा राज्य शासनाद्वारे सुरु केलेल्या एखाद्या योजनेअंतर्गत कौशल्य प्रशिक्षणाचा लाभ मिळवला असेल तर अशा परिस्थितीत त्याला या योजनेचा लाभ घेता येणार नाही.
- अर्जदार व्यक्ती आर्थिक दृष्ट्या गरीब कुटुंबातील असणे आवश्यक आहे.
- अर्जदाराला मुदतीपूर्वी अर्ज करणे गरजेचे आहे.
- मुदतीनंतर केलेल्या अर्जाचा विचार केला जाणार नाही.
- अर्जदार व्यक्तीला एकावेळी फक्त एकाच कौशल्य विकास प्रशिक्षणाचा लाभ दिला जाईल.
- योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यास प्रशिक्षण शुल्क, भोजन शुल्क, निवास शुल्क अदा करण्यात येईल त्याशिवाय कोणताही खर्च अनुज्ञेय असणार नाही.
- प्रशिक्षणाच्या वेळी लाभार्थ्याला रोजगार भत्ता दिला जाणार नाही.
- प्रशिक्षण कार्यक्रम दरम्यान विद्यार्थ्यांची किमान 80 टक्के हजेरी आवश्यक असेल.
- योजनेअंतर्गत नोंदणी केलेल्या उमेदवारांची मुलाखत घेऊनच अंतिम निवड करण्यात येईल निवडीबाबतचे अंतिम अधिकार हे व्यवस्थापकीय संचालक महाज्योती नागपूर यांना राहील.
- प्रशिक्षणार्थी शिस्तभंग/गैरवर्तणूक करत असल्यास त्याच्यावर कार्यवाही केली जाईल.
आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- रेशन कार्ड
- रहिवाशी दाखला
- मोबाईल नंबर
- ई-मेल आयडी
- पासपोर्ट आकाराचे फोटो
- जातीचा दाखला
- जन्माचा दाखला (शाळेचा दाखला)
- बँक खात्याचा तपशील.
- नॉन क्रिमीलेअर सर्टिफिकेट
योजनेअंतर्गत ऑनलाईन अर्ज करण्याची पद्धत:
- अर्जदाराला सर्वात प्रथम शासनाच्या अधिकृत वेबसाईट वर जावे लागेल.
- होम पेज वर कौशल्य विकास वर क्लिक करावा लागेल.
- आता तुमच्यासमोर एक नवीन पेज उघडेल त्यामध्ये तुम्हाला कौशल्य विकास प्रशिक्षण कार्यक्रम 2021 – नोंदणी अर्ज वर क्लिक करावा लागेल.
- आता तुमच्यासमोर महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजनेचा अर्ज उघडेल त्यामध्ये तुम्हाला विचारलेली सर्व माहिती भरावी लागेल व सोबत आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील.
- सर्व माहिती भरून झाल्यावर Submit बटनावर क्लिक करावे लागेल.
- अशा प्रकारे तुमची महाज्योती कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजनेअंतर्गत ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया पूर्ण होईल.
| Telegram Group | Join |
| Mahajyoti Official Website | Click Here |
| Mahajyoti Postal Address | डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर सामाजिक न्याय भवन, एमए / 15/1, एस अंबाझरी आरडी, वसंत नगर, नागपूर, महाराष्ट्र 440020 |
| Mahajyoti Contact Number | 07122870120 07122870121 8956775376 8956775377 8956775378 8956775379 8956775380 |
| Mahajyoti Email Id | mahajyotingp[At]gmail[Dot]com mahajyotimpsc21[At]gmail[Dot]com mahajyotiupsc21[At]gmail[Dot]com mahajyotiskill[At]gmail[Dot]com |
महत्वाच्या गोष्टी:
- अर्ज करण्याची अंतिम तारीख वेळोवेळी बदलू शकते.
- अद्ययावत माहितीसाठी अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
